Het verhaal
Koning Ahasveros verstootte zijn vrouw Vashti, omdat zij niet aan zijn bevelen gehoorzaam was. Hij besloot om een nieuwe vrouw uit te zoeken, en na een schoonheidswedstrijd van maanden nam hij Esther – die eigenlijk Hadassa heet – aan tot zijn vrouw. De oom van Esther, Mordechai, had haar aangeraden een andere naam aan te nemen, zodat het niet bekend zou zijn dat zij eigenlijk joden waren. Mordechai redde het leven van de koning door aan Esther te vertellen dat hij weet had van een plan voor een aanslag op de koning. Doordat Esther dit aan de koning vertelde, konden de beramers van het plan worden gedood.
Haman
Vervolgens stelde koning Ahasveros een nieuwe rechterhand aan: Haman, de zoon van Hammedatha, de Agagiet. Iedereen in het koninkrijk knielde voor hem, behalve Mordechai. Wanneer Haman daar lucht van kreeg, wilde hij alle joden in het rijk vermoorden, en vaardigde een wet uit met de stempel van de koning. Deze wet gebood iedereen in het rijk om op de dertiende van de maand Adar, de hand aan de joden te slaan en hun bezit te plunderen. Mordechai las het uitgezonden gebod en stelde Esther hiervan op de hoogte. Zij vroeg hem om samen met de rest van het joodse volk drie dagen te vasten voor haar, waarna ze zelf naar de koning zou gaan – iets wat tegen de wet was.
Het diner
Na deze drie dagen begaf Esther zich naar de koning, die haar vergaf en vroeg wat haar verzoek was. Zij nodigde hem en Haman uit om met haar te dineren. Haman voelde zich vereerd, en nog meer toen de koning hem vroeg wat er zou moeten gebeuren met de persoon welke de koning een eer wil bewijzen. Haman dacht dat het om hem ging, maar de koning doelde op Mordechai, nu Ahasveros erachter was gekomen dat Mordechai zijn leven had gered. Haman moest Mordechai kleden in een koninklijk gewaad, en hem op een koninklijk paard door de stad leiden zodat iedereen kon zien wat er gebeurt met hem die eer wordt bewezen door de koning.
De ontmaskering
De volgende avond, tijdens het tweede diner, vertelde Esther aan de koning welke wet Haman had uitgevaardigd, en hoe haar volk door hem leed. Ahasveros liet Haman ophangen, aan de galg die Haman voor Mordechai had gebouwd. Esther verzocht de koning om de wet die Haman uitvaardigde in te trekken, wat helaas onmogelijk was doordat de wetten die met de stempel van de koning waren verzegeld niet te herroepen waren. Wel vaardigde de koning een nieuwe wet uit, die alle joden de bevoegdheid gaf zich te verenigen op de dertiende van de maand Adar, en zich samen te verdedigen tegen hun vijanden.
De dertiende van Adar
Op de dag waarop de joden in het koninkrijk van Ahasveros hadden moeten worden vermoord, vochten zij terug en overleefden, door tientallen duizenden van hun vijanden te doden. Nog één verzoek van Esther werd ingewilligd: op de veertiende van Adar mochten de joden die zich in Susan bevonden, nog één dag de wet van de dertiende volgen, zodat zij de tien zonen van Haman aan de galg konden hangen.
Dag van rust en blijdschap
Na de dertiende van Adar, hielden de joden buiten Susan op de veertiende een rustdag, gevuld met maaltijden en blijdschap. Voor de joden in Susan was deze dag op de vijftiende. Mordechai bleef hoog in aanzien, doordat de koning hem de hoge positie van Haman had gegeven, en hij stuurde een brief naar alle joden in het koninkrijk om hen te vertellen dat ze generaties op generaties deze twee dagen moesten blijven vieren. En zo is het dat er nog steeds Poerim wordt gevierd. Het lot was gevallen op de dertiende van Adar, en zo komt Poerim aan de naam: poer, betekent lot.
Hoe wordt het gevierd?
Tijdens Poerim wordt het boek van Esther gelezen en eten mensen een speciale feestelijke maaltijd, genaamd Seudah, waarbij veel wijn en andere alcoholische dranken worden gedronken. Mensen delen cadeautjes met elkaar, (Mishloakh Manot, “delen aan elkaar sturen”) en geven cadeaus aan de armen (Matanot Le’Evyonim). Daarnaast wordt er veel gegeven aan goede doelen, omdat het een gebod is op Poerim te geven aan hen die het nodig hebben. Sommigen vasten de dag voor Poerim, om de drie dagen dat Esther en het joodse volk hebben gevast, te eren. Veel mensen verkleden zich, en er worden festivals en parades gehouden. Tijdens het lezen van het boek wordt er bij het horen van de naam Haman veel geluid gemaakt. Mensen eten Oznei Haman, ook wel Hamantaschen genoemd.
Meer weten over Poerim? Sechel heeft voor vandaag (27 februari) een lezing georganiseerd die een kijkje zal geven op de moderne ideeën en actualiseringen van deze feestdag. Deze lezing zal om 19 uur aanvangen. Klik hier voor meer informatie.
Poerim zal dit jaar worden gevierd op donderdag 1 maart.
Hebrew in amsterdam 